Even een collega edublogger bedanken voor een inspirerende blogpost. Martijn Wijngaards schreef in februari op zijn edublog de post Chatles!, over hoe hij chatten inzet in zijn lessen Nederlands. Deze post gebruikte ik vanavond in een introductieles over samenwerkend leren & ict met studenten van de lerarenopleiding. Misschien goed idee om eerst Martijn’s post te lezen?
Chatles en samenwerkend leren
Ik begon dit onderdeel met een stelling: MSN (chatten) is een geschikt hulpmiddel in het onderwijs. Even de vooroordelen losweken: het leidt af, het gaat nergens over, leerlingen zijn niet met de opdracht bezig,etc. Ook een positieve reactie gelukkig, van een student die gelijk met de voordelen van een chatlog kwam. Vervolgens heb ik de studenten het stuk van Martijn laten lezen. Ze vonden het verrassend, hadden het zelf niet bedacht, leuk!
Wat ik goed vind aan het voorbeeld van Martijn is dat de aspecten van een samenwerkend leren er prachtig in terug komen, en hoe je deze aspecten versterkt door het inzetten van ICT:
- Positieve wederzijdse afhankelijkheid
- Individuele aanspreekbaarheid
- Directe interactie
- Sociale vaardigheden
- Reflectie op het proces
Ik stelde de studenten de vraag wat zij dachten nodig te hebben om een soortgelijke opdracht met hun leerlingen uit te voeren, even los van andere randvooorwaarden en situatie op de stageschool. De antwoorden waren technische kennis maar vooral kennis van didactiek. Weten hoe je leerlingen effectief kennis met elkaar kunt laten maken, weten welke randvoorwaarden je daarvoor moet stellen.
Dat is ook mijn boodschap aan de leraren-in-opleiding: ongeacht je ict-vaardigheden, je moet in staat in staat zijn te herkennen welke didactische functies een ICT-hulpmiddel heeft en hoe dat het leerproces van de leerling het beste kan ondersteunen. Daarna maak je de afweging en ga je aan de slag. De knoppenkunde komt wel, moet je niet weerhouden om ICT niet in te zetten als je weet dat het goed zou kunnen werken.
Loslaten
Maar naast technische en didactische kennis kwam er nog een belangrijk antwoord uit de groep. “Hij durft los te laten, hij laat de leerlingen een hele les het zelf uitzoeken met gevolgen van dien, en komt er de les daarna op terug!”
Een aantal studenten vonden dat het knapst en zouden dat zelf niet durven. Dat heeft met ervaring te maken, de relatie die je hebt met je klas, maar ook weten hoe je een veilig leerklimaat kan creeren voor leerlingen. Juist op een lerarenopleiding zouden studenten dit soort lessen moeten kunnen geven (en dat zullen er een aantal ook zeker doen): juist de plek om te experimenteren, met vallen en opstaan!
Een aantal studenten kwamen echter ook met de opmerking: “Ik mag niet loslaten van mijn school!” Een dergelijke werkvorm past niet binnen de onderwijsvisie van de school of de leerlingen beschikken niet over de benodigde sociale vaardigheden en verantwoordlijkheid om een dergelijke werkvorm uit te voeren. Over dat laatste denk ik dan, dat valt op te lossen, dat moet je met leerlingen trainen. Maar sociaal-constructivisme is voor sommige scholen nog steeds een ongewenste onderwijsvernieuwing? Oei.
Gelukkig zijn er ook studenten die zeiden dat ze wel wat meer wilden gaan experimenteren. Kijk, missie geslaagd. Waar een blogpost al niet toe kan inspireren. Nogmaals dank aan Martijn en ik kan u zijn blog van harte aanbevelen!