Deze week verzorgde ik een presentatie over WebQuests op een bijeenkomst van het Vaknetwerk Aardrijkskunde (eHvA) op het Martinuscollege in Grootebroek. In eerste instantie was ik even verbaasd over het verzoek, is er dan nog interesse in de WebQuest? Bernie Dodge ontwikkelde zijn model in 1995 en sindsdien zijn er veel WebQuests ontwikkeld, met Nederland als een van de grootgebruikers. Ik vind het een degelijk en ’tijdloos’ ontwerp, laagdrempelig genoeg voor docenten om uitdagende en realistische opdrachten te ontwerpen die hogere orde denkvaardigheden (of de 21st century skills) en de creativiteit van leerlingen/studenten centraal stellen. Maar we moeten wel constateren dat heel veel WebQuests die online aangeboden worden ‘low-level non-webquests‘ zijn, en nog erg gericht zijn op het internet van 1995 in plaats van die van 2011. Het is Dodge zelf die aangeeft dat het ontwerp mee moet gaan met z’n tijd en de ontwikkelingen op het web: “Use the medium! (pdf)“
Visie op leren
Het zijn de ontwerpprincipes van Dodge die wat mij betreft de WebQuest als ontwerp zo ’tijdloos’ maken. De bouwstenen (mooi uitgewerkt op webkwestie.nl) zijn zorgvuldig ontwikkeld rondom de gedachten van Lev Vygotski, met de zone van naaste ontwikkeling, John Dewey met zijn visie over actief leren en levensechte opdrachten en de vijf dimensies van leren (pdf) van Marzano. Het einddoel van een WebQuest is dat de leerling/student op een hoger denkniveau komt. Deze visie op leren is actueler en noodzakelijker dan ooit voor het onderwijs van vandaag en morgen.
Toch is het geen ingewikkeld ontwerp, prima uit te voeren door docenten. En ja, er wordt ICT bij ingezet, maar toch niet op zo’n schaal dat het docenten afschrikt. Kortom, een model dat uitstekend ingezet kan worden om betekenisvol onderwijs in een rijke leeromgeving te ontwerpen, die de leerling/student voldoende ondersteuning biedt om actief, zelfstandig en samen met anderen aan de slag te gaan.
Op de lerarenopleiding ontwikkelen studenten ook WebQuests. Het is een uitstekende oefening voor studenten om een online les met ICT te ontwerpen, waar de inhoud en didactiek heel duidelijk voorop staan. Het is ook een oefening om te experimenteren in hoe je het leren van leerlingen kunt activeren en begeleiden zonder altijd terug te vallen op de veilige directe instructie. Dat is niet eenvoudig, en ik zie voor de studenten (maar ook docenten) in de bouwstenen een mooie houvast.
Low-level factual recall
Veel WebQuests worden echter niet met deze visie ontwikkeld en gebruikt. De structuur leent zich ook uistekend voor een snelle, kleinschalige ‘internetopdracht’, vaak ingezet voor de afwisseling in de les. Dodge (pdf) maakte zich ook zorgen over:
At first I was gratified that so many people found the idea useful, but over time I could see a disturbing trend: a majority of the WebQuests educators were creating were not what I originally had in mind. Though they followed the format of Introduction, Task, Process, and Evaluation, they were focused on low-level factual recall. Instead of a task that called for analysis, synthesis, evaluation, judgment, problem solving or creativity, about 80% of the new WebQuests asked learners read web pages and find the answers to simple questions for which there was only one right answer. This, I knew, was preparation for the 19th century, not the 21st.
Een beter begrip van de WebQuest en hogere orde denkvaardigheden zijn dus van belang.
Use The Medium
Dit is een uitspraak van Dodge over hoe het web gebruikt moet worden in de WebQuest. Hij doelt op het gebruik van authentieke internetbronnen en het gebruik van de ’the deep web’. Maar Dodge vind ook de WebQuest mee moet gaan met de ontwikkelingen van het internet. In 1995 bezocht je internetpagina’s en de statische informatie die daar gepubliceerd stond. Nu kennen het internet van de prosumer, waar het eenvoudiger is voor leerlingen/studenten om online te creëren, te delen, te reageren, te overleggen, etc. Via computers op school of thuis, en mobiel via tablets en smartphones.
Ontwikkel een WebQuest op een weblog en laat ze discussiëren over stellingen en meningen formuleren. Laat leerlingen informatie verzamelen via bv. een tool als Clipmarks.com, ‘embedden’ in een wiki waar ze de informatie met elkaar kunnen vergelijken en verdiepen. Maak gebruik van VoiceThread.com om leerlingen hun ‘leren’ te laten uitspreken of een groepsdiscussie op te laten nemen. Er zijn nog weinig WebQuests die goed gebruik maken van deze mogelijkheden om op deze wijze hogere denkvaardigheden te trainen. Dodge zelf ziet bijvoorbeeld ook veel in virtual worlds, waar je leerlingen actief kunt betrekken in een rollenspel.
De WebQuest is een model dat zich uitstekend laat lenen voor het leren van de 21e eeuw en zich makkelijk laat aanpassen bij de ontwikkelingen van het web. De WebQuest gaat met zijn tijd mee. Het onderwijs ook?
View more presentations from Jeroen Bottema.