Vragenvuurtje: Een (web-)kwestie van beoordelen

Vragenvuurtje is de wekelijkse rubriek op de INHolland-blog van Jeroen Bottema. Eén keer in de week beantwoord ik een vraag van een collega van de School of Education Amsterdam over e-learning en ICT. Anything goes! Samenwerken gaat om geven en nemen. Deze rubriek wordt ook gepubliceerd op Leervlak.nl

Beste collega’s, aflevering drie al weer van de wekelijkse rubriek “Vragenvuurtje”. Het begint te werken! Na twee afleveringen hebben we Ino en daarmee het leergebied Mens & Taal geholpen aan een Digitale Klas. Vragenvuurtje wordt ondertussen ook opgenomen in de Digitale Muurkrant van INHolland, met dank aan Arne Horst. Gaat u daar eens kijken, dan treft u ook de blogposten aan van uw collega’s binnen INHolland. Deze aflevering gaat eens niet over leeromgevingen.

De vraag
Deze week beantwoord ik de vraag van Judith:

In het kader van de training toetsen en beoordelen wil ik met studenten onder ander kijken naar hoe je schriftelijke werkstukken beoordeelt. Ik werk het liefste vanuit casusmateriaal en nu bedacht ik me dat alle webkwesties criteria voor beoordeling geven (met wisselende kwaliteit). Dus ik laat de studenten enkele webkwesties vergelijken v.w.b. de wijze van beoordeling.
Nu zijn er erg veel webkwesties. Zijn er bepaalde WQ die jij gebruikt omdat ze kwalitatief goed zijn of aansprekend zijn voor de studenten?

Het antwoord
De volgende webquests vind ik kwalitatief prima en gebruik ik wel eens als voorbeeld als ik het onderdeel ‘evaluatie’ bespreek met studenten:

• Klimaten.nl over geologische perioden, fossielen en klimaten;
• Globalisation, What Does It Mean For Me?
• Earthquest: Volcanoes (door John Demmers, webmaster van webkwestie.nl)

Deze drie worden vergezeld door legio andere goede webquests. In algemeen opzicht zijn de makers er in geslaagd een uitdagende opdracht te maken voor leerlingen. Het zijn echte activerende opdrachten, waarbij gestreefd wordt om de leerling eigenaar te maken van de opdracht en de hogere denkvaardigheden van de leerling aan te spreken. Specifiek kijkend naar het onderdeel evaluatie, maken deze webquests gebruikt van een beoordelingsmatrix. Een goede webquest herken je aan de beoordelingsmatrix.

Webquests
De webquest gaat al weer een tijdje mee, stamt nog uit de tijd van web 1.0 (midden jaren ’90), toen Bernie Dodge geinspireerd door de ideeen van Marzano een activerende werkvorm ontwikkelde voor het werken en verwerken van informatie op het web. Op de Nederlandse site voor webquests, Webkwestie.nl, staat omschreven:

Kort gezegd is een WebKwestie een onderzoeksgerichtte opdracht waarbij de informatie, in ieder geval voor een flink deel, afkomstig is uit bronnen op internet. Een WebKwestie gaat verder dan het zoeken van een antwoord op een vraag. Leerlingen moeten met een vraagstelling aan de slag die hun denken op een hoger plan brengt. Zij worden gedwongen om de verworven informatie om te zetten in een product.

De webquest bestaat uit zeven bouwstenen die de leerlingen begeleiden in het zelfstandig uitvoeren van de opdracht. Voor meer achtergrondinformatie over webquests verwijs ik naar de links onderaan deze blogpost. Ik zal iets verder ingaan op de bouwsteen beoordeling.

Beoordeling
Waarom heeft een goede webquest een beoordelingsmatrix? Webquests zet je in om leerlingen zelfstandig informatie te laten verwerven via het web en dit door middel van producerend leren om te zetten in kennis. Het moet dus een betekenisvolle opdracht, die aansluit bij de leerling waardoor hij/zij gemotiveerd is om te leren. Een belangrijk aspect bij het maken van een webquest is dat je tijdens het invullen van de bouwstenen de leerling probeert te betrekken bij het leerproces, om op die manier de leerling eigenaar te maken van de opdracht en daarmee zijn eigen leerproces. Alleen dan kan de leerling goed reflecteren en op een hoger niveau komen.

Met de beoordelingsmatrix geef je de leerling de mogelijkheid en verantwoordelijkheid om te controleren of de opdracht goed naar behoren wordt uitgevoerd. Het geeft de leerling een stukje zekerheid om te checken of hij/zij op de goede weg zit. Zekerheid is een prettig gevoel, wat dus weer bijdraagt aan de algehele motivatie voor de opdracht. Ondertussen geeft het de docent ruimte om de leerlingen beter te begeleiden. Er is meer ruimte om ook het proces van de leerling te begeleiden en om zo bij te dragen aan het op een hoger niveau krijgen van de leerling.

Een goede beoordelingsmatrix toetst meerdere zaken. Naast een kwaliteitsbeschrijving van vorm en inhoud, besteedt een goede webquest ook aandacht aan het proces. Groepsprocessen, mate van zelfstandigheid, kritische denkvaardigheden kunnen op deze manier onder de aandacht van de leerling gebracht worden. Op basis hiervan kan de docent een gesprek met de leerling aangaan. Een beoordelingsmatrix neemt de leerling serieus maar geeft de leerling ook de verantwoordelijkheid om serieus met de opdracht en zijn leerproces om te gaan.

Studenten die een webquest ontwerpen maken gebruik van deze beoordelingsmatrix (via Scribd), gebaseerd op die van Bernie Dodge. Studenten gebruiken deze voor zichzelf maar ook om webquests van medestudenten te beoordelen. Wat dat laatste betreft kan de matrix nog wel wat uitgebreid worden.

Afsluitend
Leuke vraag en past goed bij deze onderwijsperiode, waar volgens mij alle tweedejaars studenten bij ons zich op één of andere manier storten op de webquest! Heel goed! Hoewel de werkvorm uit de tijd van internet 1.0 stamt, blijft de didactiek achter de webquest simpel en doeltreffend! En uitermate geschikt om de denkvaardigheden van leerlingen te trainen die ze nodig hebben in deze complexe maatschappij van de 21e eeuw. Prima opdracht voor beginnende leraren, die zich realiseren dat ze het met alleen maar docentgestuurd onderwijs niet redden, en kennismaken met de wereld van de activerende didactiek.

Een goede webquest toont de meesterschap van de docent!

Uitdaging voor de komende week. Zoek zelf een webquest op uw vakgebied en vertel uw collega’s waarom dit een goede webquest is.

Volgende vraag?

Links
Webkwestie.nl
WebQuest – Kennisnet
WebQuest.org
A Rubric For Evaluating Webquests
Webquest 101