Mijn blog heet Leervlak. Leer vlak. Wat bedoel ik daarmee en waarom is vlak leren noodzakelijk (voor mij)? Dit is zo’n blogpost waar ik tegen mij zelf aan het praten ben. Ideeën uitwerken.
Vlak leren
Leer vlak. In de vakantie las ik het boek The World Is Flat Release 3.0 van Thomas Friedman. Friedman beschrijft in zijn boek het globalisatieproces aan de hand van een tiental ‘flatteners’, globalisatie 3.0. Hij beschrijft een veranderende wereld waarin het voor de ‘kleine ondernemer’ mogelijk is om grootschalig te opereren en voor de grote multinational ‘kleinschalig’ maatwerk te leveren, mits er gebruik gemaakt wordt van de beschikbare technologie, nieuwe mogelijkheden om te communiceren en samen te werken, veranderende businessmodellen en samenwerking met opkomende economieën/afzetmarkten in bijvoorbeeld China en India. Er ontstaat een heel nieuw speelveld, waar alle spelers gelijke kansen hebben. Een vlak speelveld.
De discussie over leren en onderwijs gaat hierover: wat vraagt een maatschappij in a flat world van zijn burgers. Wat vraagt het van mij als kenniswerker? Welke vaardigheden en attitudes heb ik nodig om een betekenisvolle rol te spelen in deze wereld?
Dit zijn belangrijke vragen in de context van mijn werk en de rollen die ik daar speel. Docentenopleider, projectcoördinator, ‘leuke enthousiaste collega’, ontwikkelaar. Dit op een school die net gestart is en waar nog vol op ‘gebouwd’ wordt. Te veel hooi op de vork voor de goede zaak, en uiteindelijk loop je vast. Een voor mij herkenbare valkuil. Ik ben dan niet meer goed in staat om te leren. Ik verlies mijn innoverend vermogen. Ik denk veel na over hoe ik dat innoverend vermogen kan behouden, hoe ik mijn creativeit het beste tot zijn recht laat komen, hoe ik het beste van anderen kan leren en andersom. Hoe creer ik een speelveld waarin kennis en creativiteit makkelijk kan stromen. Hoe creëer ik een vlak speelveld?
Persoonlijk, is vlak leren op drie niveaus noodzakelijk.
Maatschappij
Dit is de maatschappij van The World Is Flat. Het speelveld is wereldwijd en vlakker geworden. Ik ben kenniswerker in een maatschappij waar informatie voor steeds meer mensen beschikbaar is. Waar “Iedereen” kennis kan ‘uploaden’, delen en door online samenwerking nieuwe kennis creëert. In een razendsnel tempo. Dit is een maatschappij waar we langzaam tot de ontdekking komen dat het traditionele industriële model niet meer zaligmakend is, dat niet meer past bij een wereld die Hot, Flat & Crowded (en nu stop ik met Friedman-verwijzingen) is. Aanpassen aan een nieuwe situatie. Dat kan alleen als we blijven innoveren. Van mij wordt niet alleen kennis verwacht, maar vooral de vaardigheid om te innoveren. Innoveren doe ik het beste als mijn kennis, ervaringen, ideeën, creativiteit en enthousiasme kwijt kan. Als ik kan leren van anderen. Daar heb ik een vlak speelveld voor nodig, dat ik zelf kan maken door gebruik te maken van creatieve technologie en social software op het internet.
Organisatie
We werken allemaal in een organisatie, maken deel uit van netwerken. Bieden netwerken een vlak speelveld? Er zijn grenzen tussen netwerken, maar ook obstakels binnen die netwerken. Hierarchie, verantwoordelijkheden, verplichtingen, roosters, fysieke muren (ik kan bijvoorbeeld slecht werken in een organisatie waar iedereen zijn deur van z’n kantoor dicht doet), verschillende doelen, etc. Als ik niet weet om te gaan met die obstakels houdt dat me tegen in het leren en communiceren. En dat is zonde, voor mij, maar ook voor de organisatie waar ik werk. Om dat vlakke speelveld te creëeren moeten we binnen organisaties veel meer aandacht besteden aan informele leerprocessen die plaatsvinden. Communiceren en samen leren, uitgaan van elkaars kwaliteiten, dat zijn wat mij betreft de processen die een organisatie lerend en innovatief houden.
Persoonlijk
Vlak leren is een werkwoord, ik zal het moeten doen. Ik heb kennis en ervaringen, ik heb ideeën, ik ben creatief. Ik hoef het alleen maar te laten zien. En dat wordt ons steeds makkelijker gemaakt. Wat heb ik daarvoor nodig? Uiteraard kennis en ervaringen, die ik kan delen met anderen op basis waarvan we nieuwe kennis maken. Communicatievaardigheden, instrumentele vaardigheden, noem ze maar op. De kennis kan stromen. Maar dat is niet altijd even makkelijk. Uiteindelijk denk ik dat neer komt op zelfvertrouwen en zelfrespect personen hebben. Als er meer van je creativiteit en innoverend vermogen gevraagd wordt, dan zijn dat twee belangrijke thema’s. Gebrek aan zelfvertrouwen of zelfrespect weerhoudt mij er van om kennis lekker te laten stromen.
Vlak leren. Het is het streven naar dat vlakke speelveld waar je zelf het beste tot je recht komt, waar je kennis het makkelijk stroomt. Het is een proces van leren omgaan met de obstakels in dat speelveld. Deze obstakels hebben we nodig, zij dagen ons uit om innovatief te zijn. Als we iets moeten zijn in de wereld van vandaag is het dat wel, innovatief.
Er blijkt maar weer veel achter een eenvoudig woord als “vlak” te zitten. Duidelijk toegelicht!
Mooi getrokken parallel ook!
@Joel de Bruijn
Dank voor je reactie Joel, dit was een lastige blogpost die al een tijdje in ‘draft-status’ stond. Fijn om dan een reactie te krijgen.
Dank voor je compliment. Ik hoop op deze blog de definitie van vlak leren uit te werken. Misschien kijk ik er over een x periode heel anders tegenaan.
ach ja, soms is het best ‘blogisch’ toch? :)