In de vakantie ben ik gestart met het lezen van Teaching in a Digital Age van Tony Bates (nadat ik al mijn niet-werkgerelateerde literatuur had verslonden). In hoofdstuk 4.4 schrijft Bates over online collaborative learning (OCL) en dat raakt een nieuw onderzoeksproject van het lectoraat waar onderdelen van de masteropleiding Leren & Innoveren worden herontworpen. Een kort onderzoeksmemo, uit de losse pols.
Een essentieel onderdeel in dit herontwerp betreft het proces van (samen) kennis verwerven en verwerken op afstand, door middel van a-synchrone discussie, ter voorbereiding op fysieke bijeenkomsten die gericht zijn op reflectie, verdieping en verbreding. Kennisconstructie door middel van a-synchrone en synchrone discussie tussen studenten onderling, en student en moderator. Dat vraagt actieve participatie van studenten en moderatoren in de online discussiefora, en dat is niet altijd eenvoudig te organiseren (zie o.a. deze blogpost).
Ontwerpfout
Een van de problemen die we tegenkomen is dat een aantal studenten na een periode passief participeren in de online discussiefora, of zelfs afhaken. Redenen hiervoor zijn o.a.: druk met lezen, werken aan de opdrachten, waardoor voor hun actieve participatie in de online discussiefora minder prioriteit heeft. We hebben een arsenaal aan interventies om studenten te verleiden om te participeren in de online discussiefora, maar echte probleem lossen we hiermee niet op.
Studenten zien de discussiefora niet per definitie als essentieel voor het eigen leren. Het ’script’ dat is ontwikkeld om via a-synchrone discussie kennisconstructie te ondersteunen blijkt onvoldoende effectief voor een groep studenten. De fora worden door studenten gebruikt ter ondersteuning van de zelfstudie, terwijl de fora gericht dienen te zijn op de kennisconstructie, waarvoor zelfstudie nodig is. Bates wees mij hier nog eens op:
Textbooks, readings and other resources are chosen to support the discussion, not the other way round.
Online collaborative learning
Bates koppelt kennisconstructie door middel van a-synhrone discussie aan de online collaborative learning theory van Harasim:
OCL theory provides a model of learning in which students are encouraged and supported to work together to create knowledge.
Kennisconstructie middels synchrone of a-synchrone discussie kent volgens Harasim drie fases:
- Idee-generatie, gericht op het verzamelen van de gedachten over een thema binnen een groep;
- Idee-organisatie, het onderdeel waar lerenden al deze verschillende gedachten organiseren, vergelijken, analyseren en categoriseren, dmv discussie;
- Intellectuele convergentie, de fase met als doel om tot synthese, begrip en consensus te komen.
Ik herken deze drie fases in het huidige script van de MLI, waarbij fase drie met name aan bod komt in de fysieke bijeenkomsten. Het is met name de overgang van fase 1 naar fase 2, en de uitwerking van fase 2 die aandacht vraagt. In de uitvoering vraagt dat een grote rol van de online moderator:
In the OCL theory, the teacher plays a key role not as a fellow-learner, but as the link to the knowledge community, or state of the art in that discipline.
Dat doet mij beseffen dat het probleem niet alleen ligt in het script zelf, maar ook in het uitvoeren van het script waarbij de moderatoren van de MLI een belangrijke rol spelen.
De OCL-theorie is interessant om verder te bestuderen ten aanzien van het formuleren en onderbouwen van ontwerpeisen van het het herontwerp. Overigens doet deze blogpost geen recht aan de complexiteit van het instructieprobleem in de gegeven context van de opleiding. Dat vraagt verdere analyse.