Vandaag organiseerde ik het ochtenddeel van de derde bijeenkomst van het BDB-traject voor een groep ‘nieuwe collega’s’ in Haarlem. In de ochtend stond de praktijk van de cursisten centraal, en dan realiseer je je eigenlijk hoe bijzonder het is om een rol te mogen spelen in de ontwikkeling van deze collega’s. In deze blogpost beschrijf ik mijn indrukken van vandaag, ook om mijn collega’s op de andere locaties te informeren.
Incident-methode-achtig
De bijeenkomsten beginnen we ’traditioneel’ met het bespreken van een casus van een cursist. De cursisten benoemde verschillende ‘incidenten’ die waren voorgevallen, vervolgens kozen we een incident uit om uitgebreid te bespreken. De cursist gaf een toelichting van zijn probleem, waarbij hij nog geen oplossingen mocht aandragen. Wij oefenden met het stellen van objectieve verhelderingsvragen om het probleem van verschillende perspectieven te benaderen, om vervolgens te praten over oplossingen. Een aangepaste vorm van de incident-methode. De casus betrof een probleem over samenwerking in een projectgroep, waardoor we uiteindelijk kwamen te spreken over teameffectiviteit bij samenwerkend leren. Leerzaam.
Peer-review lesvoorbereidingsformulier
De afgelopen week hebben de cursisten geoefend met het maken van een lesvoorbereidingsformulier. Hiervoor hebben we een oefenomgeving ingericht waar studenten elkaar feedback geven op elkaars bijdragen. Wij gebruiken hiervoor de workshop-functie in Moodle. Voor een bepaalde datum bieden de cursisten hun product aan, waarna de workshop de bijdragen at random toedeelt aan twee collega’s, die vervolgens de feedback verzorgen via een ‘beoordelingsformulier’ waarin een aantal aspecten staan beschreven. Vervolgens heb ik deze feedback bekeken en heb expert-feedback verzorgd. Met deze feedback kunnen de cursisten hun aanpak aanpassen, verdiepen en verbeteren.
Het is belangrijk om de peer- en expertfeedback te bespreken met de cursisten. Naast mijn expert-feedback heb ik generieke feedback beschreven in een document. Dit document wordt aangevuld door mijn collega’s en zo ontstaat er een waardevol document met allerlei tips, aandachtspunten, etc. De cursisten hadden de peer- en expertfeedback nog niet gevonden in de digitale omgeving. Dat is een belangrijk aandachtspunt. Op basis van de generieke feedback konden we toch een paar belangrijke punten bespreken.
Bespreken opname les
De cursisten maken deze weken allemaal een keer een opname van een les. We hebben hiervoor een routine beschreven waarbij de studenten een montage van maximaal 10 minuten uploaden naar hun account op MyMediasite en deze delen via de digitale omgeving. De montage bevat een aantal fragmenten waar de cursist tevreden over is, en een aantal fragmenten met leerpunten. Het vooraf delen stelt ons in staat om vooraf de video te bekijken en alvast na te denken over vragen die we zouden willen stellen. Vandaag was de eerste cursist aan de beurt die nog geen gebruik heeft gemaakt van de routine, maar wel snel de juiste fragmenten kon laten zien. Wij hebben eerst gekeken, en vervolgens verhelderingsvragen gesteld, om vervolgens met gerichte feedback te komen.
Ik vind het bijzonder moedig van de cursisten dat ze deze fragmenten laten zien, ik heb daar veel respect voor.
Interactie
Aan de hand van de video kwamen we onder andere te spreken over het verdelen van de aandacht in een onderwijsleergesprek. Dat was een mooie brug naar een theoretisch onderdeel over interactie waarin ik twee modellen aanhaalden die helpen in het nadenken over interactie. Het eerste model betreft de complexe dialoog, gebaseerd op het gedachtegoed van Laurrillard. Jos Fransen schrijft hierover in zijn lectorale rede.
Dit model beschrijft de interacties tussen student en docent op een conceptueel niveau, met daarin een communicatiecyclus, en een toepassingsniveau met daarin een modelleercyclus. In de communicatiecyclus is er sprake van een docent die uitlegt en de student die laat zien of hij de stof begrijpt waarna de docent bij evt. misconcepties corrigeert en/of de uitleg verder verdiept. In de modelleercyclus betreft het de interacties via leeractiviteiten en leertaken die gericht zijn op het toepassen van de verworven kennis. Het betreft een oefenomgeving waarbij de student op basis van feedback zijn handelen bij stelt.
Het andere model betreft de stappen van een leerproces gebaseerd op Mellander waarbij studenten voorkennis activeren, nieuwe informatie toevoegen, deze informatie verwerken om vervolgens de verworven kennis toe te passen en te reflecteren op de leeropbrengst. Hoe richt je als docent de interactie in om de student in dit proces te ondersteunen.
Bij beide denkkaders is de rol van feedback groot, een onderwerp dat door de coaches in het middagdeel is besproken.
Het ochtenddeel is afgesloten met een kleine opdracht waarin de cursisten op basis van hun lesvoorbereidingsformulier nog eens keken naar de aspecten rondom interactie.
Ten slotte
Persoonlijk kijk ik met een tevreden gevoel terug op de bijeenkomst, een ochtenddeel. De kwaliteit van het gesprek met de cursisten is van een hoog niveau, en dat heeft vooral te maken met de bereidheid van de cursisten om te willen leren en elkaar te ondersteunen. Het is echt een leergemeenschap aan het worden. Het lukt goed om koppelingen te maken tussen praktijk en theorie. Ik vind hierin de samenwerking met collega Ronald, die als trainee mee loopt, mooi. Ik kijk vanuit een onderwijstheoretische bril, hij vanuit een pedagogische, en dat vult elkaar goed aan. Aandachtspunt is genoemd, iets zorgvuldiger de werkvormen scripten, zeker als er ICT bij komt kijken.
Ik vind het echt bijzonder om op deze wijze een bijdrage te mogen leveren aan de ontwikkeling van deze collega’s. Ik krijg er veel energie van!