Mobiele technologie wordt lichter en goedkoper, en de mogelijkheden voor het verwerven en verwerken van informatie, multimedia, entertainment, social networking en communicatie worden steeds krachtiger. Veel leraren zijn dan ook zeer geïnteresseerd om deze mogelijkheden van de mobiele technologie in te zetten voor leren en lesgeven. Volgens Kearney en Burden, die een paper over mobiel leren presenteerden op de SITE conferentie, moet er nog veel onderzoek verricht worden naar het effectieve didactische inzet van mobiel leren. De onderzoekers presenteerden een didactisch model met daarin drie didactische kernconcepten van mobiel leren: gepersonaliseerd leren, authentieke leeromgeving en samenwerking. Het onderzoek bestudeerde hoe docenten deze kernconcepten benutten in hun leerpraktijken met mobiele technologie. (meer…)
Tag: onderzoek
-
Hoe benutten docenten het didactisch potentieel van mobiele technologie?
Leestijd: 3 minuten -
Acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van ICT
Leestijd: 3 minutenVorige week publiceerde het lectoraat eLearning i.s.m. Kennisnet de onderzoeksrapportage “Acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van ICT” (Fransen et al, 2012). We weten inmiddels welke factoren belangrijk zijn bij het mogelijk maken van succesvolle inzet van ICT en dat hiervoor ‘de vier in balans‘ dienen te zijn. Maar over het proces dat aan de basis ligt van de acceptatie van deze inzet van ICT, door docenten en school, en duurzame implementatie hiervan valt nog veel te ontdekken. Hoe ontstaat de acceptatiebereidheid bij docenten? Welke factoren bij docenten en de school zijn bepalend voor duurzame implementatie en op welke wijze? Op deze vraag hebben wij getracht een antwoord te vinden, met als opbrengst een proto-type van een implementatiesuccesvoorspeller.
-
Simons over docenten en feedback
Leestijd: 3 minutenRobert-Jan Simons was gisteren gastspreker op een masterclass van de masteropleiding Leren & Innoveren, waar ik studiebegeleider ben. Simons sloot deze masterclass af met een ’toegift’ over feedback, een onderwerp waar hij op dit moment veel mee bezig is. Uit het meta-onderzoek van Hattie (2008, bespreking, pdf) blijkt dat feedback een belangrijkere variabele is voor het leren dan instructie. Docenten in Nederland geven volgens Simons weinig feedback aan leerlingen. Waarom is dat zo? Een korte samenvatting.
(meer…) -
Proefschrift Jos Fransen: Teaming up for learning
Leestijd: 3 minutenIn het hoger onderwijs vinden wij dat studenten moeten (als in: de studenten vragen er meestal niet om) samenwerken. Ik vind dat ook.
Samenwerken met peers is een belangrijke vaardigheid die wij verwachten van professionals. Ik ervaar zelf dat ik in dit soort situaties de studenten soms/vaak moet overtuigen van het leereffect van samenwerken. Ik herken al snel de vermoeide blikken, met name bij de wat autonomere studenten. En terecht. Het proces van samenwerken kan een moeizaam en frustrerend proces zijn en in de weg staan van een positief leerresultaat. Aan de andere kant is het werken in een goed team een bijzondere ervaring met vaak een goed eindresultaat.
Waarom verloopt de samenwerking bij het ene team wel effectief, en bij het andere niet? Op deze vraag promoveerde vorige week mijn collega van het lectoraat eLearning en de masteropleiding Leren & Innoveren Jos Fransen bij de Open Universiteit.
-
Oproep! Lectoraat eLearning zoekt leerpraktijken met effectieve inzet van ICT
Leestijd: 2 minutenDe afgelopen weken ben ik samen met mijn ICT-e collega’s van het domein Onderwijs, Leren & Levensbeschouwing van Inholland druk met het schrijven van een visiestuk en ontwerpkaders voor de integratie van ICT-e in het didactisch handelen van studenten op de lerarenopleiding en de lerarenopleiders zelf. Een uitermate interessante oefening waar je veel praat over de effectieve inzet van ICT in leerpraktijken: wat werkt wel en wat niet. Hoe overbrug je de kloof van ideaal naar werkelijkheid. (meer…)
-
Students’ Voices II: Onderzoek naar succesvolle leerpraktijken met web 2.0
Leestijd: 4 minuten‘Lang, lang geleden’, deed ik op deze plek een oproep naar leerpraktijken die op een succesvolle wijze web 2.0 technologie inzetten. Het lectoraat eLearning was op zoek naar de kenmerken van deze succesvolle leerpraktijken en vroeg zich af of en welke van die kenmerken geschikt zouden zijn voor het herontwerpen van leepraktijken in vergelijkbare- en minder vergelijkbare situaties.
Daar zat ook nieuwsgierigheid in naar de vraag in welke mate de ‘affordances’ van web 2.0 technologie zouden bijdragen aan gedeeld eigenaarschap tussen lerenden en docent/begeleiders: co-creatie!
Het onderzoek, onder de noemer van het internationale ‘Students’ Voices project, is afgerond en heeft geresulteerd in de beschrijving van vijf verschillende casussen incl. bijbehorende ‘flipumentaries’.
Casussen
De oproep leverde een respons op van ongeveer 30 casussen. Uit deze longlist volgde een shortlist, en daaruit een selectie van casussen. Na introductiegesprekken en een documentstudie hielden we met de betrokkenen (lerenden en docenten/begeleiders) half-open interviews op basis van een analyse- en evaluatiekader. Hieruit volgde een casebeschrijving en een cross-case analyse.De vijf casussen die we hebben beschreven zijn:
- Knowmads, een ‘school voor de talented outcast’, waar ondernemerschap, sociale innovatie en leren door doen centraal staat;
- GNR8, een leerwerkbedrijf van Hogeschool Inholland, die ‘student generated’ mediaprojecten uitvoeren voor het bedrijfsleven;
- Hairlevel XL, een visueel zeer aantrekkelijke online leeromgeving voor leerlingen die de kappersopleiding volgen;
- Gamemuseum in Delicious, een initiatief van een docent die zijn studenten via social bookmarking een ‘gamemuseum’ inricht;
- Mees’ podcasting, de ‘bijna altijd’ wekelijkse radiopodcasts van Maarten Hendrikx met zijn leerlingen (in combinatie met Twitter).
Succesfactoren
Kort over de resultaten (voor een uitgebreid verslag verwijs ik u naar de rapportage). U ziet hem wellicht aankomen, er is geen eenduidige succesformule aan te wijzen! Maar dit zijn de de succesfactoren die de leerpraktijken met elkaar delen. En nogmaals, deze factoren zijn aangegeven in de interviews met de betrokkenen, waaronder ook de lerenden. De students’ voice komt hierin terug.- Bij alle leerpraktijken is er sprake van intrinsieke motivatie. Lerenden geven duidelijk aan een bepaalde mate van mede-eigenaarschap over de leerpraktijkte ervaren. Er is sprake van co-leren, er wordt mede vorm gegeven aan het leerproces en leerproduct;
- De leerpraktijken sluiten nauw aan bij de praktijk en de belevingswereld van de studenten. De leerpraktijken zijn authentiek! Echt! Er is sprake van leren door doen. Dit activeert de lerenden, en draagt vervolgens weer bij aan motivatie en eigenaarschap;
- Er worden veilige leeromgevingen gecreëerd, waar leerlingen verantwoordelijkheid krijgen. Bij de ene leerpraktijk vindt er op dit terrein meer sturing plaats dan andere, maar dat hoeft niet af te doen aan de mate van eigenaarschap die de lerenden ervaren. Belangrijk bij deze succesfactor is het vertrouwen dat lerenden krijgen van hun docenten/begeleiders. Hierdoor ontstaat ruimte voor creativiteit, zelf-ontplooiiing en betrokkenheid;
- De web 2.0 technologie is alomtegenwoordig en laagdrempelig in gebruik. Lerenden kunnen de tools inzetten op een wijze die het best aansluit bij hun persoonlijke leervoorkeuren. Als de didactische strategie o.a. de drie bovenstaande succesfactoren bevat, dan wordt zichtbaar dat de inzet van web 2.0 de actieve betrokkenheid bij het vormgeven van de leerprakijk versterkt. De inzet en de gebruikte functies van web 2.0 wordt wel sterk bepaald door de organisatie van de leerpraktijk, die van formeel tot informeel kan zijn. Interessant in dit geval is de casus Hairlevel XL, die niet zozeer de bekende web 2.0 technologie inzetten binnen het curriculum, maar de functionaliteiten en visie daarachter ‘adopteren’ en vormgeven in een ‘veilige, afgesloten’ leeromgeving. Een formele benadering, maar zeer taakgericht en dat draagt zeker bij tot een mate van succes.
- Alle betrokken docenten en begeleiders zijn ervaren gebruikers van de web 2.0 technologie. Het zijn voorlopers die durven experimenteren met technologie, en daar ook de ruimte voor krijgen/nemen. Het zijn vooral didactici die het individuele leerproces van de lerenden voorop hebben staan, en kennis hebben over hoe web 2.0 in te zetten om dit leren te bevorderen. Het zijn docenten die open staan voor samen leren en vertrouwen hebben in de lerenden.
Matrix
In de cross-case analyse hebben we vervolgens getracht de leerpraktijken te typeren. Dit hebben we gedaan vanuit de aanname dat de inzet van web 2.0 technologie bijdraagt aan mede-eigenaarschap, dat de basis is voor co-creatie en co-productie in de leerpraktijken. Is de lerende volledig eigenaar, dan is er sprake van informeel leren, dat we ook zien als een van de aspecten van web 2.0. Hoe meer ruimte de lerende krijgt om de leerpraktijk mede vorm te geven, en hoe groter de rol van Web 2.0-technologie, hoe meer er wellicht sprake kan zijn van informeel leren. Hoe minder er sprake is van een vooraf ontworpen leerpraktijk en hoe meer dat afhankelijk is van een proces, hoe groter het aandeel is van informeel leren is en hoe groter het aandeel mede-eigenaarschap wordt. En dat zie je o.a weer terug in hoe de lerenden en hun docenten/begeleiders de web 2.0 technologie gebruiken, namelijk meer functies en ter ondersteuning van een groter gedeelte van het leerproces.
Overdraagbaarheid
De overdraagbaarheid van de succesfactoren van de verschillende casussen is een lastig verhaal. De leerpraktijken kennen hun specifieke context. Het succes van de leerpraktijken wordt bepaald door de betrokkenen, die geven de leerpraktijk een uniek karakter mee. Bovendien is er sprake van maatwerk. Als we het hebben over overdraagbaarheid dan moet je de genoemde succesfactoren eerder als voorwaarden en ontwerpprincipes nemen in het ontwerp van leerpraktijken in vergelijkbare en minder vergelijkbare contexten.Ten slotte
Lees het volledige rapport hier. Op dezelfde site treft u ook de bijbehorende filmpjes aan die door studenten van GNR8 (Sammy & Dave) zijn gemonteerd en bestaan uit o.a. Flip-opnames die we hebben gemaakt ten behoeve van het onderzoek. In deze filmpjes hebben we getracht zoveel mogelijk de students’ voice naar voren te laten komen. Hieronder treft u een presentatie aan die we hebben gebruikt tijdens de Dag van het Onderzoek van Inholland op 4 november 2010.Het is het tweede Students’ Voices onderzoek waaraan ik heb mogen meewerken, en ben eigenlijk weer verrast door de meningen en de beleving van de leerlingen en de studenten als het gaat om vormgeven van onderwijs. Het is ook niet voor niets dat we onderwijsinstellingen het advies geven om ruimte te bieden voor nieuwe initiatieven die samen met de leerlingen en de studenten worden ontwikkeld.
De kans is groot dat er een innovatieve leerpraktijk onstaat en dat de technologie ook daadwerkelijk wordt ingezet en bijdraagt aan de kwaliteit van leren.
-
Horizon Report 2010
Leestijd: 2 minuten
De 2010 editie van het Horizon Report is gepubliceerd. Het rapport, geschreven door New Media Consortium en EDUCAUSE Learning Initiative, beschrijft ieder jaar zes opkomende ontwikkelingen, trends en uitdagingen op het gebied van ICT in het onderwijs, waarvan verwacht wordt dat deze in de komende vijf jaar door het onderwijs worden opgepikt, verdeeld in drie adoption horizons:Near-term horizon (komende jaar):
1. Mobile computing
2. Open contentSecond adoption horizon (over 2 – 3 jaar)
3. Electronic books
4. Simple Augmented ReaityFar-term horizon (over 4 – 5 jaar)
5. Gesture-based computing
6. Visual data analysisLerarenopleiding
Hoe gebruik ik dit rapport in de lerarenopleiding? Vorig jaar heb ik de ontwikkelingen verwerkt in een presentatie die ik een aantal keren heb gegeven voor studenten en docenten: wat betekenen deze technologieën voor het (her-)ontwerp van leerpraktijken? De mensen een beetje wakker schudden en out-of-the-box laten denken. Vervolgens heb ik toch vooral het idee, positieve uitzonderingen daargelaten, dat de mensen zich weer fijn nestelen in de traditionele leeromgeving van het onderwijs. Het is belangrijk dat ik deze ontwikkelingen blijf presenteren in de context van de transitie naar een ander pedagogisch-didactisch paradigma.– Wat is de rol van het onderwijs in een wereld waar lerenden een overvloed aan informatie en relaties kunnen ontsluiten via deze technologieën;
– Hoe gebruiken jongeren deze technologieën in hun persoonlijke leeromgeving en welke kwaliteiten heb ik als docent om deze jongeren te begeleiden;Continuïteit?
Lees meer over het Horizon Report op de blogs van Wilfred Rubens en Pierre Gorissen. Wilfred beschrijft de trends die genoemd worden in het rapport. Beide vergelijken dit rapport met die van vorig jaar. Daar zitten nogal wat verschillen tussen, zoals Pierre laat zien door de rijtjes naast elkaar te leggen. Pierre heeft als kritiek dat het rapport vooral een richtingwijzer voor toegepast onderzoek is en dat er een terug-rapportage mist, die de stand van zaken omschrijft van ontwikkelingen uit vorige edities en welke leerpunten we daar uit kunnen halen.Ik zal dit eens voorleggen aan de lector eLearning van INHolland, Guus Wijngaards. Hij is de afgelopen twee jaar betrokken geweest bij een van de advisory boards van het rapport. Ik zal hem vragen wat precies zijn bijdrage is aan het rapport en hoe dat verder tot stand komt en wat hij vindt van een stuk reflectie in het rapport?
Update 18/01 Ik heb vandaag met Guus Wijngaards even gesproken over dit onderwerp. Hij merkte op dat er twee Horizons reports zijn, een ‘meta’-versie en een K12-versie. Hij heeft zijn bijdrage geleverd via een wiki, daar wordt vervolgens over vergadert en wordt er een ranking van de meest genoemde ontwikkelingen. Hij is het eens met de opmerking van Pierre Gorissen, en zal dat in maart aankaarten bij Larry Johnson, chief executive officer van het NMC, tijdens de COSN conferentie in Washington.
Schiet me verder nog een opdracht voor studenten te binnen. Lees in het rapport over de zes technologieën, maak een playlist van YouTube-filmpjes waarin je een voorbeeld ziet van deze technologieën, deel deze playlist met je mede-studenten en discussieer over welke technologie naar jou mening het meest relevant is voor jouw onderwijs.
Hieronder een leuk voorbeeldje van augmented-reality (hoewel niet erg simple).
-
Oproep: Op zoek naar succesvolle leerpraktijken!
Leestijd: 4 minutenOproep:
Voor het onderzoek Students’ Voices II van het lectoraat eLearning van Hogeschool INHolland ben ik op zoek naar:
Succesvolle leerpraktijken in het onderwijs waar leerlingen/studenten en de school/docenten samen verantwoordelijk (co-creators) zijn voor leerinhoud en leerproces en waar er betekenisvolle relaties kunnen worden gelegd tussen de formele leeromgeving van school en de informele leeromgeving van de leerling/student.
In het onderzoek staat de volgende vraag centraal:
Wat zijn kenmerken van succesvolle leerpraktijken met de inzet van Web 2.0- technologie die maken dat ze als model kunnen dienen voor een herontwerp van leerpraktijken in vergelijkbare en minder vergelijkbare contexten?
Meer hierover verderop in deze post, ik zal eerst de reden van mijn verzoek toelichten. Ik ben een aantal uren per week werkzaam als research fellow bij het lectoraat eLearning van INHolland. De onderzoeken van het lectoraat eLearning richt zich op de vraag, hoe de kwaliteit van het leren en onderwijs kan worden verbeterd door de inzet van ICT en e-learning.
Mijn activiteiten in het lectoraat zijn met name gericht op het onderzoeksproject Students’ Voices. Dit is een onderzoek naar de mening van leerlingen en studenten over leren met technologie. Dit onderzoek gaat dit jaar zijn tweede fase in: Students’ Voices II (lees hieronder een korte toelichting). En het is om deze reden dat ik mijn blog even misbruik voor deze oproep. Dus:
Bent u bezig met ontwikkelen/uitvoeren van een dergelijke leerpraktijk? Heeft u net een succesvol onderwijsproject uitgevoerd? Kent u collega’s of scholen die een dergelijke succesvolle leerpraktijk hebben? Grote projecten, kleine projecten, lessenseries, etc. Type onderwijs maakt niet uit. Ik hoor het graag! Via een reactie op deze post, via Twitter of jeroen.bottema[at]inholland.nl. Bij voorbaat dank! Zeg het voort! Re-tweet! Ik zou daar enorm mee geholpen zijn.
Deze leerpraktijken plaats ik op een longlist, waaruit ik samen met mijn collega’s een selectie zal maken.
Students’ Voices
In het schooljaar 2008-2009 is in Australië en Nederland onderzoek gedaan naar de ervaringen, verwachtingen en ideeën van leerlingen, studenten en jonge, startende leraren met de betrekking tot de inzet van ICT in leerprocessen: Students’ Voices.De conclusies van dit onderzoek zijn te lezen in het bijbehorende rapport (PDF, 1.3 mb). Het artikel (PDF), geschreven door lector Guus Wijngaards, geeft een goede samenvatting van de belangrijkste conclusies. Een van de interessante vragen in het onderzoek vond ik die over het gebruik van social networking en social media in relatie met leren en onderwijs. Met andere woorden: wat zeggen jongeren over het gebruiken van hun informele, persoonlijke leeromgeving op het web in de formele leeromgeving van school. De leerlingen en studenten gaven aan dat hun persoonlijke leeromgeving niet zomaar vermengd moeten worden met leren op school. De lector schrijft in het artikel:
Het gaat over ‘locus of control’, want de persoonlijke omgeving staat onder controle van de eigenaar van die omgeving en bij onderwijs leggen leerlingen/studenten de ‘locus of control’ juist bij de onderwijsinstelling en de leraren. Zolang wij onvoldoende in staat zijn om het onderwijs zo in te richten dat de leerling zich daadwerkelijk mede-eigenaar gaat voelen van het eigen leerproces, is de kans dat persoonlijke omgevingen worden benut bij het reguliere leren klein. Er is nu nog een scherpe scheiding tussen formele leeromgeving en persoonlijke omgeving en pas als we erin slagen om bij herontwerp van het onderwijs de brug te slaan tussen beide werelden, kan een succesvolle verbinding worden gerealiseerd tussen de virtuele omgevingen die daarmee verbonden zijn. bron
Students Voices II
Dit is onder andere de aanleiding geweest voor het tweede deel van het Students’ Voices onderzoek en de onderzoeksvraag. We doen het onderzoek vanuit de overtuiging dat zowel de lerenden als de docent zich eigenaar moeten voelen van de leeromgeving.Een belangrijk hulpmiddel hierbij is de inzet van ICT, en dan met name de web 2.0 tools. Door deze tools hebben de leerlingen/studenten meer mogelijkheden om actief deel te nemen en samen te werken aan leeractiviteiten, meer mogelijkheden om zelf leerinhouden te produceren. Deze tools maken vaak onderdeel uit van het ‘persoonlijke web’ van de leerling/student en worden nauwelijks in de formele leeromgeving van de school gebruikt. De vraag is of de leerling/student mede-eigenaar wordt van zijn leerproces door het inzetten van zijn persoonlijke leeromgeving. En hoe stem je beide leeromgevingen dan op elkaar af?
Door het bestuderen van leerpraktijken waar deze beide leeromgevingen met succes aan elkaar zijn verbonden willen we inzicht krijgen in de succesfactoren. Vervolgens willen we bestuderen of we daar een model uit kunnen genereren die je kunt gebruiken bij het ontwerpen van leerpraktijken.
Student centraal
In Students’ Voices I hebben we echt alleen de jongeren aan het woord gelaten, in Students’ Voices II zullen we naast een document studie, interviews gaan houden met alle betrokkenen in de leerpraktijken. Toch staat in dit onderzoek ook de stem van de jongeren weer centraal. Wij gaan uit van gedeelde verantwoordelijkheid bij jongeren voor het eigen leren en daarom is het belangrijk dat we luisteren naar hun ervaringen en ideeën. Door in het onderzoek hun rol en betrokkenheid te beschrijven, hopen we waardevolle elementen op te pakken waardoor we in het onderwijs de juiste keuzes kunnen maken als het gaat om het (her-)ontwerpen van onderwijsMeer info:
Meer informatie over Students’ Voices kunt u vinden op de website. Op de laatste editie van de Online Educa in Berlijn gaf lector Guus Wijngaards een korte presentatie over Students’ Voices II. Ik heb daar onderstaande slidecast van gemaakt:Students’ Voices II researchView more presentations from Students’ Voices.Met dank aan collega’s van het lectoraat.
Image: iStockphoto, Students’ Voices logo by Carel Fransen.
-
Kennisnetonderzoek Student’s Voices gepubliceerd
Leestijd: 2 minutenDit schooljaar was ik als fellow researcher betrokken bij een onderzoek van het lectoraat eLearning van Hogeschool INHolland. Het onderzoek is in opdracht van Kennisnet gedaan. Het gaat om het onderzoek Student’s Voices of “Laat de jongeren nu zelf eens aan het woord over ICT!” Lees ook mijn eerdere posts over het onderzoek. Vorige week is het onderzoek gepubliceerd. (meer…)
