Tag: kennisbasis ICT

• Over het European Framework for the Digital Competence of Educators (#DigCompEdu)

  Leestijd: 7 minuten

  Vorige week was ik te gast bij het Joint Research Centre in Sevilla waar ik deelnam aan een tweedaagse expert workshop rondom het European Framework for the Digital Competence of Educators (DigCompEdu). Deze uitnodiging heb ik waarschijnlijk te danken aan mijn betrokkenheid bij de totstandkoming van de Kennisbasis ICT voor tweedegraads lerarenopleidingen. Het kader DigCompEdu beschrijft de competenties van docenten, van primair tot hoger onderwijs, die nodig zijn om ICT in te zetten ten behoeve van leren en lesgeven en de eigen professionele ontwikkeling. In deze blogpost beschrijf ik ‘kort’ het framework en wat overwegingen naar aanleiding van de workshop.
  (meer…)

• Oproep: competentieprofiel ICT voor lerarenopleiders

  Leestijd: 2 minuten

  Wat moet een opleider kunnen om ICT-bekwame leraren op te leiden? De themawerkgroep ICT en de lerarenopleiding van Velon buigt zich over dit vraagstuk en heeft op basis van een kleine literatuurstudie een concept competentieprofiel ICT voor lerarenopleiders ontwikkeld. Het competentieprofiel is een aantal weken geleden gepresenteerd in een symposium op het Velon-congres. Gerard Dummer schreef hier al eerder over. Het competentieprofiel behoeft nog feedback. Daarom via deze weg een oproep voor lerarenopleiders!

  (meer…)

• Ervaringen SITE 2014 conferentie

  Leestijd: 4 minuten

  Vorige week bezocht ik de SITE conferentie in Jacksonville, Fl. Deze conferentie is geheel gewijd aan het onderwerp ICT en de lerarenopleiding, met een duidelijke onderzoekscomponent: yum! Het was een zeer intensieve conferentie, van ’s ochtendsvroeg tot in de avond, waar je in informele sfeer napraat met (nieuwe) collega’s. Ik heb het gevoel dat ik weer goed ben ‘bijgepraat’ en zie ontwikkelingen die in Nederland plaatsvinden ‘bevestigd’ worden. Zelf heb ik ook bijgedragen aan de conferentie, en dat was een prettige leerervaring. Helaas weinig tijd om te bloggen zoals beloofd, en ik zal nog wel wat tijd nodig hebben om alle informatie netjes te verwerken in papers en blogposts. Hieronder wat  indrukken. 

  (meer…)

• Bezoek SITE conferentie 2014

  Leestijd: 2 minuten

  Deze week bezoek ik de SITE 2014 conferentie in Jacksonville, Florida. SITE staat voor Society of Information Technology and Teacher Education, een conferentie die ik al een poos op mijn lijstje had staan. Ik ben hier niet alleen om kennis te nemen van allerlei ontwikkelingen en onderzoek over de inzet van ICT in de lerarenopleiding maar zal zelf, samen met collega’s, ook een aantal bijdragen verzorgen. Via dit blog zal ik verslag doen van de conferentie.

  (meer…)

• Partners in Learning: werkbezoek ADEF ICT bij Microsoft Nederland

  Leestijd: 5 minuten

  Ik ben betrokken bij de werkgroep ICT van het ADEF (Algemeen Directeuren overleg Educatieve Faculteiten). Deze werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de diverse tweedegraads lerarenopleidingen in Nederland en zijn allemaal betrokken bij de vraagstukken rondom het integreren van ICT in het curriculum van de lerarenopleidingen en het professionaliseren van docentenopleiders. Gezamenlijk schrijven wij op dit moment aan een nieuwe versie van de kennisbasis ICT (update verwacht begin 2013).

  Op uitnodiging van Marsjanne Damen (Partners in Learning) en Michael Kleine (integratie ICT in het hoger onderwijs) trokken wij afgelopen donderdag naar de hoofdlocatie van Microsoft Nederland bij Schiphol. Het doel van de bijeenkomst was, naast een nadere kennismaking, ons te laten informeren en inspireren door de visie van Microsoft over de integratie van ICT in het onderwijs en hoe zij als technologiebedrijf studenten en docenten van de lerarenopleidingen hierbij kunnen ondersteunen. Mijn aantekeningen. (meer…)

• Ideeënboek “Sociale media in het onderwijs”

  Leestijd: 2 minuten

  Erno Mijland publiceerde deze week het ideeënboek “Sociale media in het onderwijs“. Een prachtig en innovatief initiatief,  en wel om twee redenen.

  1. Goed voorbeeld doet volgen

  In het boekje worden 17 lesideeën beschreven waar sociale media geïntegreerd wordt. Deze beschrijvingen gaan via een vast format. Beschreven worden onder andere de toepassing(-en), een stappenplan, de meerwaarde/opbrengst,  koppeling met het vakgebied of kerndoelen, docentactiviteiten en leerlingactiviteiten. ‘TPACK-verantwoord‘, en voor  studenten en collega’s op de lerarenopleiding een inspirerend document. Niet alleen om de kunst af te kijken en de suggesties aan te passen en zelf uit te proberen, maar juist ook om te leren welke aspecten en keuzes van belang zijn bij het integreren van sociale media (en ICT in het algemeen) in de les. Een document dat goed aansluit bij de kennisbasis ICT.

  2. Teach as you preach
  De basis van dit boekje is gelegd tijdens een workshop over sociale media die Erno Mijland verzorgde op een school. Vervolgens heeft Erno de sociale media ingezet:

  Een van de kenmerken van sociale media is dat je tijd- en plaatsonafhankelijk kennis kunt delen en kunt samenwerken. Om die invalshoek te illustreren, leek het me een mooi experiment de buitenwereld bij de workshop te betrekken. Voor wie er niet bij kon zijn, maar wel mee wilde doen, bood ik op mijn weblog een artikel aan met de samenvatting van mijn introductie en een beschrijving van het praktijkgedeelte. Om het aantal deelnemers zo groot mogelijk te maken, postte ik aankondigingen van deze activiteit in een aantal LinkedIn- groepen en op Twitter (hashtag: #smiho).

  In een paar dagen tijd is dit boekje samengesteld. Dat is de kracht van sociale media.

  Het boekje kunt u hier gratis downloaden. Bijna gratis, kost een tweet. Of een vraag.

  

  Afbeelding: Argonne/Flickr/BY-SA

• TPACK op de ADEF ICT conferentie

  Leestijd: 3 minuten

  Op de ADEF-ICT conferentie 9 december j.l. bezocht ik de sessie over TPACK, verzorgd door Petra Fisser. Een zelfde soort sessie had ik al eens meegemaakt op de VELON studiedag, verzorgd door haar collega Joke Voogt. Wat kan ik zeggen? Ik ben fan van het model (met name het plaatje). Ik heb zelfs een TPACK shirt.

  Ik verdiep mij in dit model omdat het een belangrijk uitgangspunt is voor de implementatie van de kennisbasis ICT op de lerarenopleiding. De ADEF werkgroep ICT onderkent dit ook en neemt dit model mee in het uitwerken van een nieuwe versie van de kennisbasis ICT 2.0. Zodat ‘er meer vlees op het geraamte komt’, stelde Henk Fuchs (voorzitter van de werkgroep).

  TPACK: niets nieuws
  Het TPACK-model visualiseert de kennisdomeinen vakinhoud, didactiek en technologie en de interactie tussen deze domeinen. Het maakt voor docenten inzichtelijk welke kennis je nodig hebt om ICT in leerpraktijken te integreren, rekening houdend met de context van die leerpraktijk. Het model is bedoeld om docenten vanuit een onderwijsgerichte benadering na te laten denken en keuzes te maken over de inzet van technologie. Dat is geen nieuw verhaal toch? Dat bevestigd Petra Fisser in de sessie, maar volgens haar heeft het gebruik van het model twee voordelen:

  1. Het model maakt snel inzichtelijk waar het over gat, ook voor collega’s die zich niet bezighouden met de integratie van ICT;
  2. Het model kent een positief uitgangspunt. Het gaat uit van de expertise van de docent op het gebied van vak en didactiek.

  

  Ik gebruik het model in mijn trainingen ‘eLearning’ voor studenten van de lerarenopleiding. Zij ervaren het als prettig om vakinhoud en didactiek als vertrekpunt te nemen (bekend, veilig, ‘normaal voor een docent’) om op basis daarvan keuzes te maken over de inzet van technologie (vaak nog onbekend, vaak als drempel ervaren, ‘wat is het nut?’). Er ontstaat beleving en meer zelfverzekerdheid, vooral als ze zien hoe krachtig de technologie kan zijn in het verbinden van leerlingen met de leerinhoud.  Studenten gaan anders tegen ICT in het onderwijs aan kijken. ICT als hulpmiddel, niet als doel.

  Ik waardeer dit model dus ook vanwege zijn ‘veranderkundige’ kwaliteiten, belangrijk  bij de implementatie van de kennisbasis ICT in de opleiding. Want het is maar de vraag hoe ‘TPACK-bekwaam’ zijn docenten op dit moment? En hoe zit het bij mij zelf?

  TPACK: The Game
  In de sessie speelden we ‘TPACK: The Game“. Op basis van drie gegeven strookjes met ieder een item (vakinhoud, didactiek en technologie) bedenk je met elkaar een lesidee die aansluit bij de drie domeinen.  Het gaat om de discussie die dit uitlokt, het maakt het keuzeproces transparant. Het is een krachtige interventie in het spel als je de opdracht krijgt om het item op strookje technologie  te vervangen voor een hulpmiddel die je beter vindt passen bij de leerinhoud en didactiek. Zou je bijvoorbeeld altijd kiezen voor ICT? In het spel is er wel ruimte voor een ‘uitbreidingsset’, er mist een ‘cirkel’ van context waarop je de strookjes plaatst. Maar dat is snel genoeg opgelost, het is een goed spel om met studenten en collega’s te spelen, levert waardevolle discussies en er ontstaat gezamenlijk draagvlak.

  TPACK en de kennisbasis ICT
  Fisser stond stil bij de koppeling van TPACK met de kennisbasis ICT. Ze haalde het onderzoek “TPACK in de lerarenopleiding” aan, waar gekeken is naar de effectiviteit van strategieën voor de ontwikkeling van TPACK bij toekomstige docenten. Een van de risico’s is dat de aandacht te veel gericht is op de afzonderlijke kennisdomeinen, en niet op de integratie van en de interactie tussen de drie domeinen. In het model verschuift het domein technologie ‘boven’ het vakinhoudelijke- of didactische domein.

  De vraag die gesteld moest worden was natuurlijk deze: “Is er wel een kennisbasis ICT nodig? Zorgt TPACK niet voor integratie van ICT in de bestaande kennisbasissen van de vakken?” Volledige integratie is een mooie wens, maar vooralsnog niet de realiteit. Het ‘lijstje’ van de kennisbasis ICT geeft de afzonderlijke opleidingen een duidelijke houvast en voorlopig ook de enige.

  De indicatoren van de kennisbasis ICT zijn met name gericht op de domeinen techniek (TK) en het inzicht om de didactische uitgangspunten met technologie te ondersteunen (TPK). De kennisbases van de vakopleidingen richten op de interactie tussen leerinhoud en didactiek (PC, de vakdidactiek) en de interactie tussen technologie en leerinhoud (TC).

  Hieronder de presentatie die gebruikt werd op de Velon studiedag, maar ik dacht dat deze nagenoeg hetzelfde was als die van op de ADEF ICT conferentie.

  Workshop TPACK VELON Studiedag

  View more presentations from Petra Fisser.

• ICT in de lerarenopleiding: aanbevelingen en inspiratie

  Leestijd: 4 minuten

  Het is al weer een paar weken terug, maar ik wil toch nog verslag doen van de Kennisnet bijeenkomst “ICT in de opleiding, nut of noodzaak?” op 17 november in het Spoorwegmuseum. Helaas heb ik de Hogwarts Express niet kunnen aanschouwen, maar wel gehaald waar ik voor kwam: de stand van zaken met betrekking tot de implementatie van de kennisbasis ICT in de lerarenopleiding. De middag leverde een aantal aanbevelingen op voor integratie van ICT in de opleiding. (meer…)

• Wat moet de docent van de toekomst willen, kunnen en weten? (#owd09)

  Leestijd: 2 minuten

  Op De Onderwijsdagen bezocht ik vandaag onder andere de sessie van Gerard Dümmer, docentenopleider van Hogeschool Domstad. “Leraren van de toekomst voorbereiden op de toekomst”, dat soort titels trekken mij wel. Het is een thema dat langzaam maar zeker ook bij ons onderwerp van gesprek  wordt.

  Gerard laat in zijn sessie zien hoe hij dit thema verkent. Wat is er geschreven over de leerling van de 21e eeuw? Wat is er geschreven over 21st century skills? Wat kun je in dit opzicht met competentieoverzichten op het gebied van ICT zoals de PABO-tool of de Kennisbasis ICT (pdf)? Welke pedagogiek/didactiek hoort hierbij. Gerard noemt terecht het TPACK-model. En welk opleidingsmodel moet je als lerarenopleiding uiteindelijk ontwikkelen?

  Update 16-11-2009: lees voor meer informatie over de vragen van Gerard op zijn blogpost over deze sessie.

  Ik denk dat je moet oppassen met genoemde lijstjes van ICT-competenties, ze kunnen beperkend zijn in de discussie over hoe je leraren van de toekomst voorbereidt op de toekomst. Hoewel het mij vanzelfsprekend lijkt dat docenten deze vaardigheden moeten beheersen om ze betekenisvol te kunnen toepassen, zijn het vooral zaken als creativiteit en innovatie die daar aan ten grondslag liggen. Het moet om een opleidingsmodel gaan waar de ICT-vaardigheden en de vaardigheden die je nodig hebt om in de 21e eeuwse informatiemaatschappij te kunnen functioneren, goed geïntegreerd is.  In dit opzicht vind ik dit model for 21st century learning interessant om in die discussie te gebruiken.

  We worden aan het werk gezet! Wat moet een docent van de toekomst weten? Wat moet die docent kunnen? En wat moet hij/zij willen? En welke leeromgeving past daar het beste bij? De opdracht is om in een kort Flip-filmpje antwoord te geven op deze vragen. Fons van den Berg, Erwin Bomas en ondergetekende gaan aan de slag en maken het volgende filmpje.

  Fokke en Sukke, zei Pierre Gorissen Richard Visscher. Ach.

  Er staan ook een paar interessante Animoto/YouTube filmpjes op deze site, 21st Century School Teacher, met dank aan Fons en Gerard.