Tag: innovatie

• Vlak leren op drie niveaus

  Leestijd: 3 minuten

  Mijn blog heet Leervlak. Leer vlak.  Wat bedoel ik daarmee en waarom is vlak leren noodzakelijk (voor mij)? Dit is zo’n blogpost waar ik tegen mij zelf aan het praten ben. Ideeën uitwerken.

  Vlak leren
  Leer vlak.  In de vakantie las ik het boek The World Is Flat Release 3.0 van Thomas Friedman. Friedman beschrijft in zijn boek het globalisatieproces aan de hand van een tiental ‘flatteners’, globalisatie 3.0. Hij beschrijft een veranderende wereld waarin het voor de ‘kleine ondernemer’ mogelijk is om grootschalig te opereren en voor de grote multinational ‘kleinschalig’  maatwerk te leveren, mits er gebruik gemaakt wordt van de beschikbare technologie, nieuwe mogelijkheden om te communiceren en samen te werken, veranderende businessmodellen en samenwerking met opkomende economieën/afzetmarkten in bijvoorbeeld China en India. Er ontstaat een heel nieuw speelveld, waar alle spelers gelijke kansen hebben. Een vlak speelveld.

  De discussie over leren en onderwijs gaat hierover: wat vraagt een maatschappij in a flat world van zijn burgers. Wat vraagt het van mij als kenniswerker? Welke vaardigheden en attitudes heb ik nodig om een betekenisvolle rol te spelen in deze wereld?

  Dit zijn belangrijke vragen in de context van mijn werk en de rollen die ik daar speel. Docentenopleider, projectcoördinator, ‘leuke enthousiaste collega’, ontwikkelaar. Dit op een school die net gestart is en waar nog vol op ‘gebouwd’ wordt. Te veel hooi op de vork voor de goede zaak, en uiteindelijk loop je vast. Een voor mij herkenbare valkuil. Ik ben dan niet meer goed in staat om te leren.  Ik verlies mijn innoverend vermogen. Ik denk veel na over hoe ik dat innoverend vermogen kan behouden, hoe ik mijn creativeit het beste tot zijn recht laat komen, hoe ik het beste van anderen kan leren en andersom. Hoe creer ik een speelveld waarin kennis en creativiteit makkelijk kan stromen. Hoe creëer ik een vlak speelveld?

  Persoonlijk, is vlak leren op drie niveaus noodzakelijk.
  

  Maatschappij
  Dit is de maatschappij van The World Is Flat. Het speelveld is wereldwijd en vlakker geworden. Ik ben kenniswerker in een maatschappij waar informatie voor steeds meer mensen beschikbaar is. Waar “Iedereen” kennis kan ‘uploaden’,  delen en door online samenwerking nieuwe kennis creëert. In een razendsnel tempo. Dit is een maatschappij waar we langzaam tot de ontdekking komen dat het traditionele industriële model niet meer zaligmakend is, dat niet meer past bij een wereld die Hot, Flat & Crowded (en nu stop ik met Friedman-verwijzingen) is. Aanpassen aan een nieuwe situatie. Dat kan alleen als we blijven innoveren. Van mij wordt niet alleen kennis verwacht, maar vooral de vaardigheid om te innoveren. Innoveren doe ik het beste als mijn kennis, ervaringen, ideeën, creativiteit en enthousiasme kwijt kan. Als ik kan leren van anderen. Daar heb ik een vlak speelveld voor nodig, dat ik zelf kan maken door gebruik te maken van creatieve technologie en social software op het internet.

  Organisatie
  We werken allemaal in een organisatie, maken deel uit van netwerken. Bieden netwerken een vlak speelveld? Er zijn grenzen tussen netwerken, maar ook obstakels binnen die netwerken. Hierarchie, verantwoordelijkheden, verplichtingen, roosters, fysieke muren (ik kan bijvoorbeeld slecht werken in een organisatie waar iedereen zijn deur van z’n kantoor dicht doet), verschillende doelen, etc. Als ik niet weet om te gaan met die obstakels houdt dat me tegen in het leren en communiceren. En dat is zonde, voor mij, maar ook voor de organisatie waar ik werk. Om dat vlakke speelveld te creëeren moeten we binnen organisaties veel meer aandacht besteden aan informele leerprocessen die plaatsvinden. Communiceren en samen leren, uitgaan van elkaars kwaliteiten, dat zijn wat mij betreft de processen die een organisatie lerend en innovatief houden.

  Persoonlijk
  Vlak leren is een werkwoord, ik zal het moeten doen. Ik heb kennis en ervaringen, ik heb ideeën, ik ben creatief. Ik hoef het alleen maar te laten zien. En dat wordt ons steeds makkelijker gemaakt. Wat heb ik daarvoor nodig? Uiteraard kennis en ervaringen, die ik kan delen met anderen op basis waarvan we nieuwe kennis  maken. Communicatievaardigheden, instrumentele vaardigheden, noem ze maar op. De kennis kan stromen. Maar dat is niet altijd even makkelijk. Uiteindelijk denk ik dat neer komt op zelfvertrouwen en zelfrespect personen hebben. Als er meer van je creativiteit en innoverend vermogen gevraagd wordt, dan zijn dat twee belangrijke thema’s. Gebrek aan zelfvertrouwen of zelfrespect weerhoudt mij er van om kennis lekker te laten stromen.

  Vlak leren. Het is het streven naar dat vlakke speelveld waar je zelf het beste tot je recht komt, waar je kennis het makkelijk stroomt. Het is een proces van leren omgaan met de obstakels in dat speelveld. Deze obstakels hebben we nodig, zij dagen ons uit om innovatief te zijn. Als we iets moeten zijn in de wereld van vandaag is het dat wel, innovatief.

• Over change, yes we can! en kenniscrisis

  Leestijd: 3 minuten

  Deze week bekeek ik de nieuwe versie van het filmpje Currency Of The Future (je weet wel die met het Ierse deuntje). Zie onderaan deze post. Het stelt de vraag of de  Amerikanen klaar zijn voor de Information Age. Deze nieuwe versie is aangepast op de kredietcrisis en geeft als belangrijkste oorzaak:

  How can this be? Most Americans are clinging on to the ‘industrial age’

  Met andere woorden, het ontbreekt de VS op dit moment aan innovatief vermogen of in ieder geval het vermogen om het innovatief vermogen op een goede manier in te zetten. Ik ben het daar wel mee eens, en ik denk dat het niet alleen voor de VS geldt, maar ook voor een aantal landen in Europa. Thomas Friedman heeft daar een goed werkje over geschreven: The World Is Flat. Obama is binnenkort president en ik denk dat hij dit goed begrijpt. Hij heeft het over “change” en “yes we can!“. Ik denk dat hij met change aangeeft dat de VS zijn innoverend vermogen moet terug krijgen. Met yes we can! geeft hij aan dat de VS daar toe instaat is mits er sprake is van intrinsieke motivatie om te veranderen en open te staan voor nieuwe ideeën en methoden.

  Innovatie in het onderwijs
  In het onderwijs gaat het ook over change en yes we can! Het onderwijs is continu onderhevig aan veranderingen. Een docent die zijn les aanpast omdat hij/zij niet helemaal tevreden is, samen binnen een vakgebied een curriculum opbouwen of het integreren van ICT in het leerproces van leerlingen/studenten Het zijn allemaal veranderingen.

  De aanwezigheid van de yes we can-factor is belangrijk in het doorvoeren van die veranderingen. Het geeft iets aan over het innoverend vermogen van een school. Samen innoveren betekent dat je als persoon je kwetsbaar op stelt: je bent intrinsiek gemotiveerd om te leren, jouw kennis en vaardigheden vloeien naar je collega’s, jij staat open voor kennis en vaardigheden van jouw collega’s. Dit is van essentieel belang als het gaat om het ontwikkelen van en streven naar steeds beter onderwijs.

  Onderwijs in Nederland moet dat innoverend vermogen bewaken en versterken. Er zijn veel situaties te bedenken waar veranderingen negatief doorslaan naar kleine of grote crisissen. Dat ervaren docenten vaak als stress, werkdruk, versnipperd takenpakket, etc. Mijn eigen ervaring is dat als ik te maken heb met een te hoge werkdruk, dat ik overga in een survival mode, overleven. Dat is op z’n tijd niet zo heel erg, onderwijs kent nu eenmaal zijn pieken en dalen. Maar het kan problematisch worden als het een structureel verschijnsel gaat worden.

  ‘Overleven’ betekent dat je voor je zelf gaat zorgen. En dat is nodig, want anders houd je het niet vol. Maar vaak betekent het ook dat docenten naar binnen gekeerd raken. En dat is niet goed voor het innoverend vermogen. Met het naar binnen gekeerd zijn bedoel ik dat je als persoon even niet meer open staat voor kennis en vaardigheden van je collega’s, dat je je concentreert op je eigen ‘eilandje’ en dus niet zo makkelijk jouw kennis overdraagt of in ieder geval het gevoel hebt dat jouw kennis niet meer overkomt bij anderen. De intrinsieke motivatie verandert of valt weg, want de prioriteiten veranderen. Er is geen sprake van yes we can!

  Kenniscrisis
  Voor de buitenwereld doen onderwijsinstellingen zich vaak voorkomen als dynamische leeromgeving met allerlei speerpunten en koplopers-activiteiten. Dat kan alleen als de school zijn innoverend vermogen inzet. Als dat aan de binnenkant niet het geval is dan worden er verkeerde verwachtingen geschapen die uiteindelijk niet waargemaakt kunnen worden, omdat de innovatie ontbreekt. Er ontstaat een luchtbel. En wat hebben we sinds een aantal maanden geleerd van luchtbellen? Die worden doorgeprikt, zie de kredietcrisis. Om in onderwijstermen te blijven: misschien kunnen we spreken van een kenniscrisis.

  Het is zaak voor het onderwijs in Nederland om te voorkomen dat we met z’n allen naar binnen gekeerd raken. Het is belangrijk dat we blijven bouwen aan een yes we can!-houding: de intrinsieke motivatie van alle betrokkenen om nieuwe dingen te willen leren, open te staan voor elkaars kennis en vaardigheden en met elkaar te staan voor goed onderwijs. Het gaat om het tonen van een houding  die naar buiten gericht is. Binnen scholen, tussen scholen, tussen school en maatschappij. Ik vind dit dat binnen het onderwijs dit de belangrijkste verandering moet zijn.

  Dus Mevrouw van Bijsterveldt? Kom maar op met die 90 miljoen, maar investeer het in de mensen op de werkvloer!

  Ik heb ondertussen het boek De Leraar Centraal Bij Onderwijsinnovatie besteld. Ik wil er graag meer over lezen en kijken hoe ik zelf gefocust kan blijven op innovatie en hoe ik dat kan meenemen in de ontwikkeling van mijn onderwijs.

  Curreny Of The Future III: