Robert-Jan Simons was gisteren gastspreker op een masterclass van de masteropleiding Leren & Innoveren, waar ik studiebegeleider ben. Simons sloot deze masterclass af met een ’toegift’ over feedback, een onderwerp waar hij op dit moment veel mee bezig is. Uit het meta-onderzoek van Hattie (2008, bespreking, pdf) blijkt dat feedback een belangrijkere variabele is voor het leren dan instructie. Docenten in Nederland geven volgens Simons weinig feedback aan leerlingen. Waarom is dat zo? Een korte samenvatting.
Cultuur?
Simons denkt dat het wellicht te maken heeft met onze cultuur. Nederlanders vinden het lastig om complimenten te ontvangen en te geven. Wij vinden het ook moeilijk om kritiek te geven, we zijn bang om snel ’te bot’ te zijn.
Er is bij docenten een angst om feedback te geven. Als docenten hebben we het niet geleerd, het is bovendien ontzettend moeilijk, en we wisten niet dat het zo belangrijk was voor het leren. We associëren feedback met iets negatiefs, en dat moet feedback niet zijn. Positieve feedback levert meer op.
Gap en progress feedback
De feedback die gegeven wordt is vaak (Voerman et al, 2011):
- negatieve feedback
- zonder uitleg en verklaring
- na afloop van het onderwijs
- weinig positieve feedback, vaak in de vorm van een compliment, maar ook zonder uitleg
De feedback die wordt gegeven betreft vaak gap feedback, en betreft het verschil tussen de prestatie met het gewenste doel of eindsituatie. Het gaat om ‘wat nog niet’. Progress feedback wordt veel minder gegeven. Het betreft de feedback op de fase vanaf de beginsituatie naar de prestatie. Het gaat om ‘wat al wel’.
Goede feedback
De kenmerken van goede feedback:
- niet te lang, niet te kort, helder en precies
- gegeven op een systematische manier: heldere criteria
- gaat over ‘correct werk’ en niet over fouten: negatieve feedback ‘gaat het ene oor in het andere weer uit’ en blijft niet lang hangen
- niet vaker dan 1x negatieve feedback op 3x positieve feedback
- moet rekening houden met de emoties van de ontvanger
- “progress en gap” in balans
Vaker en beter feedback geven
Hoe kunnen we docenten helpen om vaker en beter feedback te geven? Er zijn meerdere mogelijkheden, in meer of mindere mate effectief. Training, opnemen en terugspelen en synchroon coachen met oortje zijn minder effectief dan het feedbackgesprek en het overnemen van een klas en voordoen.
De kern lijkt te zijn dat docenten vaker en beter feedback gaan geven als ze ontdekken dat leerlingen beter gaan leren door de feedback die gegeven wordt. Feedback moet in dienst staan van assessment for learning in plaats van assessment of learning. Niet alleen aan het einde van de les of via een toets. In onderwijs waar de leerlingen actief leren en de docent een begeleidende rol heeft wordt vaker feedback gegeven: in een frontale les geef je minder feedback.
Geef mij meer feedback!
Uit het onderzoek van Hattie blijkt dat nog belangrijker dan de feedback van docenten op studenten, de feedback van studenten aan docenten is! Simons noemt een aantal voorbeelden van opleidingen die dat organiseren door studenten anoniem feedback te geven op docenten. Het vraagt veel maatregelen om dit in een veilig leerklimaat te doen. De meest gestelde feedback van de studenten is: “Geef mij meer feedback!”
Simons rondt af met resultaten uit een onderzoek dat aangeeft dat in het onderwijs in Nederland de vermijdingscultuur dominant is: er wordt in het algemeen weinig complimenten en weinig kritiek gegeven. Om dit te veranderen moet je beginnen bij de leerlingen, is het pleidooi van Simons. Verandering treedt op als zij feedback gaan vragen van de docenten. Dit is een stimulans voor docenten. Vervolgens is een tweede systeem nodig van docenten die feedback geven aan het management (die daar ook om zouden moeten vragen). Aan de scholen de uitdaging om hiervoor de spelregels te bedenken.
Een snelle toegift over een belangrijk leerproces en dat maakt mij nieuwsgierig naar het onderzoek van Voerman. Simons sloot af met onderstaand filmpje.
Fijn dat je deze zaken deelt. Morgen verschijnt er op mijn blog een lijstje van wat ik van deze blogpost geleerd heb.
Graag gedaan Remko! Goed om te weten dat een dergelijke post aanleiding is voor het leren van anderen. Dat motiveert mij om meer te gaan bloggen. Ik was er echt even een tijdje uit. Ben benieuwd naar je bijdrage!
Ja, doen! Graag! Ik lees altijd graag nieuws jou uit jullie interessante opleiding.
Hoi Jeroen!
Ik ben vierdejaars studente aan de lerarenopleiding Engels. Voor een verslag ga ik het hebben over het belang van feedback geven en terugkoppeling, nu was ik erg benieuwd naar het onderzoek van Hattie waar je het over hebt, maar helaas kan ik het pdf bestand niet downloaden. Ik krijg een melding dat het niet goed gecodeerd zou kunnen zijn. Zou je me misschien kunnen vertellen waar ik dat document zou kunnen vinden?
Ik vind je blog zeer interessant en heb veel nuttige informatie er uit kunnen halen, bedankt daar voor!