Lesmateriaal voor mijn studenten: de ‘speed date’ blogpost

Ik begeleid op de lerarenopleiding een groep studenten die leeractiviteiten ontwerpen met behulp van ICT. De blogpost van Frans Droog over de speed date presentaties van zijn leerlingen is daarbij mooi lesmateriaal. In zijn bijdrage wordt goed zichtbaar hoe Frans ICT inzet om zijn leerlingen actief te betrekken bij de stof en ze aanzet tot diep leren. Vervolgens verwerkt hij zijn indrukken en ervaringen met als doel om te bepalen of er sprake is geweest van een betekenisvol leerproces. Een inspirende blogpost die mij aanzet tot het schrijven van deze post, ter voorbereiding op mijn sessie met de studenten. 

Experts
Frans past een werkvorm toe waar leerlingen in groepen verantwoordelijk worden voor het voorbereiden van een deel van de stof: de leerlingen worden experts. Daarbij worden de leerlingen verplicht om andere figuren te gebruiken dan die uit het boek en er moet een video aan worden toegevoegd. Om tot een goed resultaat te komen moet je als leerling dus de stof goed verwerken. 

Deze opdracht verving volledig de gebruikelijke invulling van de les: mijn uitleg en het maken en nakijken van de opdrachten. De uitvoering was in het computerlokaal en de vorm van de presentatie was vrij. Tijdens de uitvoering liep ik rond om inhoudelijke vragen te beantwoorden.

Speed date presentatie
De groepjes kiezen vervolgens zelf de ICT tools om de presentatie voor te bereiden (Google Docs, Prezi en PowerPoint). De digitale leeromgeving Edmodo wordt ingezet om de presentaties te verzamelen, maar geeft Frans ook de mogelijkheid om feedback te geven op de producten. Vervolgens past Frans een actieve werkvorm toe, de speed date presentatie:

Deze keer heb ik iedere leerling van een groepje de presentatie laten geven aan vijf andere leerlingen van de klas. Dit heb ik gedaan op vier plaatsen in het lokaal, waar steeds een laptop ter beschikking stond. De presentaties duurden vijf tot tien minuten, dit mede afhankelijk van de inhoud van de paragrafen. Tijdens de presentaties liep ik rond om eventuele vragen te beantwoorden en te observeren hoe er gepresenteerd werd en hoe er geluisterd en genoteerd werd.

Reflectie
Frans reflecteert op de werkvorm door de leerpunten op te sommen. Zowel positief als negatief. Door de verantwoordelijkheid om een deel van de stof voor te bereiden voor een speed date presentatie, moeten de leerlingen zich goed verdiepen in de stof. Voor een goede presentatie dien je dus boven de stof te staan. We kunnen het leereffect goed voorstellen. Belangrijk hierbij is de begeleiding van Frans, om misconcepties over de stof bij leerlingen te voorkomen. Of is er een manier om de leerlingen dat zelf te laten doen?

Vorm en inhoud
Een belangrijk leerpunt dat Frans benoemt is de focus van de leerlingen op de  vorm, en minder op de inhoud. De focus op de vorm levert in deze casus echter wel betrokkenheid en interactie tussen de leerlingen op, meer dan bij een traditionele presentatie. In de nabespreking met de leerlingen wordt duidelijk dat de leerlingen (2 VWO!) vertrouwen hebben in het niveau van de presentaties en dat deze samen met het boek voldoende moeten zijn in voorbereiding op de toets.

Belangrijk is om als docent helder te zijn over wat je toetst, en dat de leeractiviteit daarbij aansluit. Wellicht is er in de instructie naar de leerlingen als het gaat om samen de presentatie voor te bereiden iets aan te passen dat er voor zorgt dat leerlingen met extra aandacht kijken naar de inhoud, door bijvoorbeeld de eerste ‘slide’ van de presentatie een advanced organizer te laten zijn, waarin de hoofd- en bijzaken netjes worden gepresenteerd. 

Delen
Frans deelt zijn bevindingen over deze werkvorm via een blogpost. Op deze manier inspireert hij zijn collega’s (op school en in zijn online sociale netwerk) en vraagt hij om feedback. Op basis van de nabespreking met zijn leerlingen, de evaluaties van zijn leerlingen, zijn eigen observaties en de feedback van zijn collega’s kan hij deze werkvorm aanscherpen.  

Mooi onderwijs
Mooi vind ik de opmerking van Frans over ‘mooi onderwijs’ waarbij de leerling co-creator zijn. De ICT tools die worden ingezet vallen onder de noemer ‘social software’ en mijn inziens moet je deze beschouwen als het gereedschap van de leerling zelf. Als de leerling eigenaar is van de tool, dan is hij dat per definitie ook van de leerpraktijk, en daarmee medeverantwoordelijk voor het leerproces. En dat wordt hier mooi zichtbaar! 

Ik ben benieuwd naar de reacties en feedback van mijn studenten. 

via Speed date je presentatie, mooi onderwijs? van Frans Droog.