Bij de masteropleiding werken we in het curriculumonderdeel literatuurverwerking met online asynchrone discussievormen om de betrokkenheid van studenten bij het verwerven en verwerken van de literatuur te vergroten en diepgaander leren te bevorderen. We gebruiken het discussieforum in onze digitale omgeving, en werken met enkele annotatieopdrachten. Samen online praten over de literatuur is een belangrijk onderdeel van onze opleiding, maar het is telkens weer een uitdaging om het effectief te laten zijn.
Anchored discussion systems
Studenten van de blended masteropleiding Leren & Innoveren lezen ter voorbereiding op masterclasses en opdrachten literatuur. Via een verwerkingsopdracht vragen wij ze om bijvoorbeeld vragen, discussiepunten, voorbeelden, etc. te plaatsen in een discussieforum in onze digitale omgeving, ter voorbereiding op een werksessie tijdens een masterclass. Dit is een asynchroon proces omdat studenten niet tegelijkertijd bijdragen aan het discussieforum, maar daar zelf het geschikte moment voor kiezen.
Het artikel van Eryilmaz et al. (2013) beschrijft de complexiteit van online asynchrone discussievormen. Het werken met bijvoorbeeld een discussieforum in digitale omgeving waaraan een bron (of meerdere bronnen) zijn gekoppeld noemen de auteurs een anchored discussion system. Het werken met online asynchrone discussievormen wordt in het artikel gekoppeld aan samenwerkend leren, het is een vorm van CSCL. De sociale interactie tussen studenten die plaatsvindt in deze discussievormen moeten bijdragen aan het diepgaander leren en uiteindelijk tot het juiste begrip van de stof.
Het werken met online asynchrone discussievormen creëert voor de student ruimte om na te denken over eigen ideeën en standpunten, om ze vervolgens op te schrijven. Deze ideeën hoeven niet gelijk naar voren gebracht te worden. Bovendien kunnen studenten hierbij gebruik maken van mede-studenten door op hun bijdragen te reflecteren. Juist het bewust worden van de verschillende perspectieven kan bijdragen aan het ontwikkelen van beter inzicht bij de student, stellen de auteurs. Ten aanzien van het werken met online discussiefora in de masteropleiding beschrijf ik in deze blog meer voordelen.
Complex
Maar ook nadelen, hoewel deze met name de organisatie betreffen. Eryilmaz et al. geven aan dat het effectief inzetten van online asynchrone discussievormen om diepgaand leren te bevorderen niet vanzelfsprekend is omdat het complex is om het juiste niveau van kennisconstructie te bereiken. Het is een uitdaging om een conversational mode of learning te bereiken.
Wat maakt dat het uitdagend is? Allereerst vraagt het met en van elkaar leren in een online asynchrone discussievorm een gedeelde focus. Common ground noemen de auteurs dat. Deze focus is vaak moeilijk te ontwikkelen en te behouden, stellen de auteurs vast, en dat wordt vaak niet makkelijker gemaakt door het ontwerp van de leeromgeving. In een discussieforum, met al zijn discussiedraden, is het lastig om de rode draad vast te houden. Daar komt bij dat het communiceren in een discussieforum anders is, nog even los van het feit dat het organiseren van een goede synchrone discussie al lastig genoeg is. Zo is er in een online asynchrone discussie sprake van uitgestelde en geschreven reacties. De discussie duurt langer en bovendien vraagt het van de student extra inzet.
Interactiekosten
En dan spreken we over interactiekosten. De auteurs spreken in het artikel over collaboration load. Er worden twee typen interactiekosten omschreven: sociaal en coördinatie. De sociale interactiekosten betreffen de inspanningen die gedaan moeten worden om een gezamenlijke doel te ontwikkelen en te behouden. Het zijn inspanningen die er voor zorgen dat de groep goed kan functioneren, dat er sprake is van gezamenlijke verantwoordelijkheid. Coördinatieve interactiekosten richten zich op het uitvoeren van de taak gerelateerde activiteiten. In een online asynchrone discussie is dat het vasthouden van de rode draad in de discussie, strategieën toepassen om de taak uit te voeren en het proces te volgen. Niet eenvoudig, gezien online asynchrone discussies langer duren, de discussie allerlei kanten kan opschieten (divergeren) en de student vaak betrokken is bij meerdere discussielijnen. En dan moet een en ander ook nog leiden tot kennisconstructie.
Inspanning en belasting
De relatie tussen de sociale interactie en leren wordt door de auteurs beschreven aan de hand van het begrip grounding. Het betreffen activiteiten die gericht zijn op het ontwikkelen van een gedeeld referentiekader, een shared mental model. Er wordt gesproken over (1) pragmatic grounding, de inspanningen die studenten moeten verrichten om elkaar goed te begrijpen. Hebben we het zelfde doel, en delen we dezelfde visie over hoe we dat doel moeten bereiken? Overeenstemming op deze punten is voorwaardelijk voor een goed verlopend proces. Vervolgens moet het proces leiden tot het ontwikkelen van shared meaning, hebben we allemaal het zelfde begrip? Deze activiteiten worden (2) semantic grounding genoemd, en hier gaat het om het samen leren.
Het probleem bij online asynchrone discussievormen is dat de coördinatieve activiteiten in de weg kunnen staan van het leren, en daarmee wordt het veronderstelde effect van het samen leren te niet gedaan. De auteurs halen hierbij de cognitive load theory aan. De coördinatieve activiteiten veroorzaken cognitieve overbelasting doordat er extra informatie gecreëerd kan worden die niet direct bijdraagt aan het leren (extensieve cognitieve belasting). Informatie die wel bijdraagt aan het leren wordt germane cognitieve belasting genoemd, en gezien het feit dat beide vormen van belasting gebruik maken van ons beperkte werkgeheugen is het van belang om de germane belasting te bevorderen.
Tot slot
Het participeren in online asynchrone discussievormen is vraagt dus veel van studenten wil het bijdragen aan het leren. De student moet zijn eigen gedachten ontwikkelen en formuleren, daarbij kennis nemen van bijdragen van anderen en daarop reageren, vaak in verschillende discussielijntjes. Dit allemaal in een beperkt tijdsframe. De beschikbare tijd moet zoveel mogelijk opgaan aan activiteiten die gericht zijn op het leren, waarbij de coördinerende activiteiten beperkt blijven.
Kirschner stelt dat CSCL-omgevingen vaak niet effectief en efficiënt zijn en bovendien ook niet als plezierig worden ervaren door studenten. Studenten leren vaak niet wat vooraf beoogd was en in het proces is er niet echt sprake van samenwerkend leren. Het leren kan dan veel meer tijd kosten dan oorspronkelijk gepland was, en de interactiekosten wegen niet op tegen de opbrengst: dat het de student helpt bij het ontwikkelen van begrip.
Het is allemaal herkenbaar.
Het artikel van Eryilmaz et al. gaat verder in op interventies om de dialoog van leren middels online asynchrone discussievormen te bevorderen, en vergelijkt vervolgens twee systemen voor anchored discussions: het discussieforum en een annotatieysteem. Daar later meer over.